Tien jaar succes met de Crossover als stabiele basis voor Nissan
De geschiedenis van de QASHQAI: noodzaak was de moeder van innovatie
Amsterdam, 30 januari 2017 – De Nissan QASHQAI is tien jaar op de markt. Hij verscheen begin 2007 in Europa en legde het fundament voor een nieuw segment: het Crossover-segment. Nog altijd is dit model van Nissan in Europa de bestverkochte auto in dat segment. Dit is de geschiedenis van een innovatieve auto die onmiskenbaar het aanzien van de Europese automarkt heeft veranderd.
Het begin van het project
Toen de Alliantie Renault-Nissan in 1999 werd opgericht, had de nieuwe COO (inmiddels CEO), Carlos Ghosn, een duidelijke koers voor ogen. Het gamma van Nissan was in Europa aan vernieuwing toe. De Almera, Nissans hatchback in het C-segment, verkocht niet goed. Ghosn stelde dat de opvolger méér moest bieden. Gespecialiseerde teams voor planning, design, ontwikkeling en fabricage kregen de opdracht iets nieuws te bedenken.
Begin 2002 reisde een team van 25 directieleden en managers af naar Nissans technische hoofdkwartier in Japan. De meeting die daar plaatsvond, was de start van de ontwikkeling van de Almera van de nieuwe generatie. Dat duurde een jaar, waarin de kenmerken van de nieuwe auto werden bepaald: het uiterlijk,de motoren en de prestaties die hij moest leveren. De eerste ideeën waren dat hij natuurlijk anders moest zijn dan het uitgaande model, iets groter en concurrerend met auto’s als de Volkswagen Golf Plus en de SEAT Altea.
Pijnlijke conclusies
Het project kwam niet lekker van de grond. Na negen maanden, tijdens een vergadering op 13 december 2002, werden pijnlijke conclusies getrokken: het beoogde conceptmodel zou niet winstgevend genoeg kunnen zijn en zou niet voldoen aan de verwachtingen die klanten inmiddels van de auto’s van Nissan hadden.
Peter Brown was toen en is nog steeds Vehicle Evaluation Manager in het Nissan Technical Centre Europe (NTCE). Hij zegt: ‘We hadden gerekend en nog eens gerekend, maar de nieuwe Almera zou niet zo concurrerend worden als we hoopten. Hij voldeed niet aan Nissans merkwaarden van innovatie en opwinding. Hij paste ook niet in de richting die het concern was ingeslagen met opwindende auto’s als de 370Z, de X-Trail en de derde generatie van de MICRA.’
Out-of-the-box denken
De opdracht van Carlos Ghosn was duidelijk, dus het team moest iets vernieuwends ontwikkelen, iets wat niet zomaar in een hokje was te plaatsen. Peter Brown gaat verder: ‘We kwamen met het idee van een soort mini-Murano. Daarmee dachten we de drempels naar de aankoop van een SUV te slechten. Het was een auto die moest concurreren met de conventionele C-segment hatchbacks en sedans.’
In 2002 werden SUV’s (Sports Utility Vehicles) steeds populairder. Desondanks was het voor veel kopers van middenklasse-auto’s nog een te grote stap naar een SUV – de doelgroep was nogal conservatief. Nissan stelde naar aanleiding van zogenoemde ‘clinics’ vast dat potentiële klanten SUVs te groot vonden voor dagelijks gebruik. Men vond ook het hoge verbruik en de matige kwaliteit van SUV-interieurs bezwaarlijk.
Peter Brown: ‘We overtuigden de leiding ervan dat we de nieuwe auto moesten voorzien van de beste kenmerken van zowel hatchbacks als SUV’s. En zo ontstond de eerste Crossover.’
Er volgde een periode van onderzoek naar de haalbaarheid van een auto die het kleine broertje van de X-TRAIL zou zijn – met de aantrekkingskracht en de veelzijdigheid van een SUV, maar met de afmetingen, de dynamiek en de gebruikskosten van een hatchback in de middenklasse.
Teamwork
Nissans designteams overal ter wereld gingen aan het werk. Nissan Design Europe (NDE) kwam met twee voorstellen, maar hoewel geen van beide het productiestadium haalde, mondde één van de voorstellen uit in het QASHQAI-conceptmodel van 2004.
Uiteindelijk werd voor het productiemodel gekozen voor het carrosserieontwerp van Nissans Global Design Centre in Japan en het interieurdesign van Nissan Design America. Aangezien de QASHQAI in eerste instantie voor de Europese markt was bedoeld, werden beide ontwerpen overgedragen aan NDE voor verder uitwerking en om het ontwerp te laten voldoen aan de behoeften van de Europese klanten.
Mamoru Aoki, Executive Design Director bij Nissans Global Design Centre in Japan, vertelt: ‘Dit project gaf ons een enorme positieve energie. We waren kort daarvoor verhuisd van München en Cranfield naar Londen. We voelden allemaal dat dit dé kans was om het belang van ons werk te bewijzen tegenover het designteam van de nieuwe Alliantie. We wilden laten zien dat we met iedereen kunnen samenwerken aan een product in een nieuw segment.’
De ingenieurs van NTCE in Cranfield, Verenigd Koninkrijk, kregen de opdracht een ontwikkelingsplan op te zetten. Peter Brown vertelt: ‘Dit was pas de tweede keer dat NTCE vanuit Japan de leiding kreeg van de ontwikkeling van een geheel nieuw model. We vonden dat fantastisch. Het idee was simpel: ga uit van een traditionele SUV en maak hem betaalbaarder, wendbaarder en kleiner.’
Innoveren in een nieuwe richting
Nissan formuleerde een kernachtig programma van eisen, want er was nooit eerder zo’n soort auto geweest: daarin stonden de beoogde afmetingen en gewenste prestaties voor ’s werelds eerste Crossover.
Peter Brown legt uit: ‘We behielden de hogere zitpositie, de grotere wielen en bodemvrijheid van SUV’s, maar veranderden het interieur zodanig dat klanten niet het gevoel hadden óp de auto te zitten, maar erin.’
De hoger geplaatste armsteun, de hoge taillelijn en de middenconsole die was ingedeeld als die van een gewone personenauto, gaven de Nissan een op de bestuurder gericht interieur. Dat moest rijders van traditionele hatchback-modellen aanspreken.
In 2003 en 2004 werkten de NTCE-ingenieurs met prototypes met de looks van Renaults Scénic, om het interieur en de techniek aan boord te testen en te ontwikkelen. Ondertussen beten de collega’s van product planning zich vast in de informatie uit clinics, waarvoor potentiële kopers van zowel hatchbacks als SUV waren uitgenodigd.
De Qashqai-conceptauto
Nissan onthulde het studiemodel van de QASHQAI op de Autosalon van Genève van 2004. De naam was afgeleid van die van een Iraanse stam. Nissan wilde hiermee duiden dat het karakter van de auto was als dat van de stadsnomade. De autopers reageerde nogal sceptisch, want die zag geen markt voor Nissans vreemde mix van een SUV en een hatchback.
Peter Brown vertelt: ‘Veel artikelen in de pers bevatten dezelfde twijfels die wij zelf ook in het bedrijf hadden gehoord: was de Crossover echt het beste van twee werelden of zou hij noch bij kopers van SUV’s noch bij die van hatchbacks aanslaan?’
Henrik Dreboldt, in 2004 redacteur bij de lokale krant Lørdagsavisen, vertelt: ‘De autopers was echt geschokt door de QASHQAI. Ik ook. Maar de tijd heeft geleerd dat Nissan zijn huiswerk gedaan en is nu de baas in het Crossover-segment. Destijds had niemand dat voorzien.’
Nissan had zich er echter terdege van vergewist dat de QASHQAI het juiste product was. Het persbericht bij de onthulling meldde: ‘Nissan is een van de eerste autofabrikanten die veranderingen signaleert in de wensen van de klant. Klanten zullen steeds meer overtuigd raken van de kwaliteiten van auto’s als de QASHQAI.’
Na ‘Genève’ ging de ontwikkeling van de QASHQAI door en het design en de technische specificaties werden ‘bevroren’. Ondertussen had Nissan besloten dat de QASHQAI zowel de Almera in het C-segment als de Primera in het D-segment zou vervangen. De Primera was een prima auto, maar de verkoopcijfers waren te laag.
De keuze voor een fabriek
Parallel aan de ontwikkeling van de QASHQAI moest ook besloten worden waar de QASHQAI werd geproduceerd. Nissan laat zijn auto’s bij voorkeur produceren in de markt waarvoor ze zijn ontwikkeld. Dat betekende dus dat NMUK in Sunderland, Verenigd Koninkrijk, in beeld kwam.
Kevin Fitzpatrick is Managing Director bij NMUK. Hij heeft daar alle dertig jaren van zijn carrière gewerkt. Hij vertelt: ‘We hebben er in 2006 alles aan gedaan om de QASHQAI in Sunderland te mogen produceren. Daardoor werd NMUK van een productiefaciliteit een geïntegreerd onderdeel van het Nissan-concern. Het project bood ons meer aansluiting bij de ontwikkelings- en ontwerpafdelingen dan bij ongeacht welk ander model.’
De vraag was zo groot dat de plannen om 120.000 QASHQAI’s per jaar te produceren al snel werden opgeschaald. Alleen al in het eerste productiejaar zijn er 160.000 geproduceerd. Nu draait de fabriek inmiddels al bijna zes jaar in drieploegendienst om te kunnen voldoen aan de vraag naar de QASHQAI.
De QASHQAI in serieproductie
In januari 2006 kon de pers in Finland voor het eerst achter het stuur van de QASHQAI plaatsnemen. Het was duidelijk dat die de QASHQAI nog zag als een compacte SUV. Veel werd gefocust op de lage verkoopcijfers die Nissan voor de 4WD-versie verwachtte, want de pers zag die vierwielaandrijving als het belangrijkste onderscheid met de traditionele C-segment hatchbacks. Nissan wist echter dat weinig SUV-rijders het terrein in gaan of de 4WD gebruiken.
Peter Brown reageert: ‘Om de auto betaalbaar te houden en het verbruik te beperken, wilden we de QASHQAI voorzien van de 1,5-liter diesel- en de 1,6-liter benzinemotoren als aanvulling op de 2,0-litermotoren die we al in de X-TRAIL gebruikten.’
Op de Autosalon van Parijs in 2006 debuteerde de Nissan QASHQAI. Nissan hield vast aan de naam QASHQAI, ondanks de veelvuldige vraag ‘Hoe spreek je dat uit?’ Tijdens de introductie raakten de journalisten toch overtuigd door Nissans heldere visie op de positie van de QASHQAI in de markt. Ook de verfijnde rijervaring droeg daaraan bij. Toch was er nog scepsis, want een gerenommeerde Britse uitgave meldde: ‘Een prima gezinsauto, maar niet de grensverleggende auto zoals die wordt aangeprezen.’
Februari 2007: de Qashqai is te koop
De verkoop van de Qashqai ging in februari 2007 van start en dat was meteen een succes. Tegen het eind van het jaar had Nissan al meer dan 100.000 QASHQAI’s verkocht in Europa. Het Verenigd Koninkrijk was de grootste markt, met 18.000 verkochte exemplaren. Ook de onderscheidingen stroomden binnen. Alleen al in het eerste jaar waren dat er veertien: in sectoren als SUV tot stadsauto, maar ook prestigieuze auto-van-het-jaartitels en onderscheidingen uit de zakelijke markt.
In 2008 zag de autowereld in dat Nissan zich dieper had vastgebeten in de Crossover dan ingeschat. De Qashqai was geen op zichzelf staand model, want Nissan introduceerde ook een zevenzitsvariant, de Qashqai+2, gericht op grotere gezinnen. Sterk punt waren zijn compacte afmetingen, want ondanks dat hij maar 21 cm langer was dan de reguliere QASHQAI, bood hij achterin toch ruimte voor twee passagiers extra. Uiteindelijk zijn meer dan 235.000 Nissans Qashqai+2 verkocht in Europa.
Tegen 2010 had Nissan maar liefst 1,2 miljoen Qashqai’s in Europa verkocht. Inmiddels vond Nissan het tijd voor een nieuwe versie, met talloze verbeteringen aan het design en de techniek. Behalve dat Nissan de voorzijde van de auto opnieuw had vormgegeven, introduceerde het ook de innovatieve Around View Monitor, de parkeercamera met 360° zicht rondom de auto – een sterk aankoopargument voor de auto’s van Nissan.
2014: hoe verbeter je de beste auto in zijn klasse?
De vraag naar Crossovers bleef toenemen en Nissan werkte al aan een geheel nieuwe versie van zijn baanbrekende Crossover. De tweede generatie van de QASHQAI – het model dat nu op de markt is – werd onthuld in november 2013 en maakte zijn showdebuut op de Autosalon van Genève in maart 2014. Hij is bijna 5 centimeter langer dan zijn voorganger, maar ook lager en breder. Hij oogt ranker en sportiever en biedt een hoogwaardig interieur.
De nieuwe QASHQAI laat zien dat Nissan voortdurend vernieuwt. Het oorspronkelijke DNA is behouden – met de hoge zitpositie en bescheiden gebruikskosten – maar komt daarbij beter tegemoet aan wat mensen van een gezinsauto verwachten.
Grootste pluspunt is de grote hoeveelheid technologie bij het nieuwe model: onder meer Nissans Safety Shield-systemen, met Forward Emergency Braking, Driver Attention Alert en Traffic Sign Recognition.
Nissans aandacht voor detail tijdens de ontwikkeling van de tweede generatie van de QASHQAI betaalde zich terug, want de auto werd in 2014 onderscheiden met de prestigieuze titel Auto van het Jaar van de zeer gerespecteerde Britse autokoopgids What Car? Dezelfde publicatie eerde de QASHQAI ook met de titels Beste Kleine SUV in 2015 en 2016. Sinds 2014 verkocht Nissan in Europa 700.000 exemplaren van de QASHQAI van de tweede generatie.
Februari 2017: Nissan is 10 jaar leider in het Crossover-segment
Drie generaties QASHQAI in tien jaar. De duidelijke positionering leverde een voortdurende verkoopgroei op. Nissan verkoopt nu 79 procent méér QASHQAI’s dan in 2007. De Crossover is nog steeds de leider in zijn segment, met een aandeel van 10,5 procent over heel Europa.
Imitatie is het ultieme compliment. Het was dus niet onverwacht dat concurrenten als snel met hun eigen Crossovers kwamen. Inmiddels zijn er 21 modellen die direct concurreren met de Nissan QASHQAI.
Terwijl andere merken de opgelopen achterstand echter probeerden in te lopen, ontwikkelde Nissan alweer nieuwe producten. In 2010 breidde het zijn Crossover-gamma uit met de JUKE. Gebaseerd op de principes van de QASHQAI was de JUKE weer een stapje kleiner en opende dat model weer een nieuw segment. Ook de JUKE is een verkoopsucces, met meer dan 775.000 verkochte exemplaren in Europa en wereldwijd ruim 1,2 miljoen.
De derde generatie van de X-TRAIL completeerde Nissans Crossover-familie. In dit model – dat in Europa geïntroduceerd werd in 2014 – verwerkte Nissan alle feedback die het kreeg naar aanleiding van de QASHQAI en JUKE. Het is de grootste van de drie praktische en avontuurlijke Crossovers.
De QASHQAI is perfect voorbeeld van Nissans merkwaarden – Innovation & Excitement for Everyone, maar het was wel innovatie uit pure noodzaak. Want Nissan produceerde tot de komst van de Crossover middenklassers die het hart van de consument niet sneller deden kloppen. Nu, tien succesvolle jaren later, heeft het verkoopsucces van de QASHQAI het merk Nissan een stevige basis gegeven. De QASHQAI is nog altijd de populairste Crossover van Europa doordat de basiswaarden van de auto ongewijzigd zijn gebleven. De mix van een praktisch SUV-karakter en de efficiency van een hatchback maakt de QASHQAI het succesvolste model in de 83-jarige geschiedenis van Nissan.
Eind 2016 stond de teller in Europa op 2,3 miljoen verkochte QASHQAI’s. Het model is te koop in 99 markten en wereldwijd hebben de verkopen een totaal van meer dan 3,3 miljoen bereikt.
De QASHQAI is ook goed voor de Europese economie, want in tien jaar heeft hij gezorgd voor investeringen in de regio ter waarde van zo’n 622 miljoen euro voor ontwerp-, ontwikkelings- en productiefaciliteiten.
De Qashqai is nu ook geliefd bij de media, getuige de meer dan tachtig onderscheidingen sinds 2007. Daarbij zijn 19 auto-van-het-jaartitels. Steve Fowler, hoofdredacteur van het Britse magazine Auto Express, zegt: ‘De eenvoudigste ideeën zijn altijd de beste en wat is nu slimmer dan de gewilde premium SUV-stijl en zitpositie toe te passen in een kleiner, betaalbaarder model? De QASHQAI is en blijft de maatstaf in zijn segment – geweldig om in te rijden en in te zitten.’
